4 sai lầm nhiều học sinh mắc phải khi ôn thi vào lớp 10
Ôn thi vào lớp 10 là hành trình dài hơi, đòi hỏi không chỉ sự chăm chỉ mà còn cần một phương pháp học đúng đắn, rõ ràng. Tuy nhiên, trong thực tế, rất nhiều học sinh lớp 9 vẫn rơi vào tình trạng học nhiều mà không hiệu quả, hoặc bước vào giai đoạn luyện đề trong tâm thế “thiếu nền, thiếu định hướng”.
Việc nhận diện và tránh sớm những sai lầm trong quá trình ôn thi sẽ giúp học sinh tiết kiệm được thời gian, giảm căng thẳng và tăng hiệu quả học tập rõ rệt. Dưới đây là 4 sai lầm phổ biến – đặc biệt liên quan đến môn Toán và Ngữ văn, hai môn chiếm trọng số lớn trong kỳ thi vào 10.
1. Chưa kịp nắm chắc kiến thức nền đã vội lao vào luyện đề
Nhiều bạn nghĩ rằng luyện thật nhiều đề là cách nhanh nhất để nâng điểm. Nhưng nếu nền tảng kiến thức chưa vững, luyện đề sớm có thể khiến các em càng thêm rối. Không ít bạn làm đề liên tục nhưng sau một thời gian vẫn không thấy tiến bộ – chủ yếu vì lỗi sai lặp lại mà không được xử lý gốc rễ.
Với môn Toán, học sinh cần thật sự hiểu và thành thạo các phần cơ bản như rút gọn biểu thức, giải phương trình, hệ phương trình, vẽ đồ thị… trước khi tiếp cận bài toán thực tế hay các câu phân loại. Tương tự, trong Ngữ văn, học sinh không thể viết tốt bài phân tích văn học nếu chưa quen diễn đạt, chưa chắc kỹ năng viết đoạn văn hoặc đọc hiểu.
Giải pháp không phải là bỏ luyện đề, mà là xác định đúng thời điểm bắt đầu luyện. Khi kiến thức đã đủ “chín”, việc luyện đề mới giúp học sinh bứt tốc thay vì bị cuốn theo cảm giác hoang mang.
2. Ôn thi kiểu rải rác, học gì tuỳ hứng
Một sai lầm tưởng nhỏ nhưng ảnh hưởng lớn đến hiệu quả ôn thi là học không có kế hoạch. Hôm nay làm đề Toán, ngày mai chuyển sang viết Văn, rồi vài hôm lại “đổi gió” sang Anh – kiểu học này dễ khiến học sinh bị đứt mạch kiến thức, không kiểm soát được mình đang học đến đâu và cần gì tiếp theo.
Việc có một lộ trình học rõ ràng, chia theo chủ đề và kỹ năng, giúp học sinh bám sát quá trình và không bị “trượt đường” khi áp lực tăng dần. Đặc biệt với hai môn Toán và Ngữ văn, mỗi dạng bài – kỹ năng – kiểu đề đều cần thời gian để luyện sâu theo từng bước.
Nhiều học sinh hiện nay lựa chọn bộ Đột Phá Tư Duy lớp 9 vì lý do này. Sách không chỉ cung cấp kiến thức trọng tâm mà còn tích hợp checklist lộ trình học, gợi ý cách phân bổ thời gian ôn tập theo từng chặng: củng cố nền – luyện kỹ năng – tăng tốc với đề thi. Đây là nền giúp học sinh học chủ động, không bị cuốn theo “học theo cảm hứng”.
3. Học nhưng không nhớ, học xong không áp dụng được
Rất nhiều bạn đã học qua kiến thức nhưng khi gặp lại trong đề thi lại loay hoay như mới. Lý do là vì cách học chỉ dừng ở mức ghi chép – đọc lại, mà thiếu phần thực hành và kết nối.
Với Toán, điều này thể hiện rõ ở việc học lý thuyết công thức nhưng không luyện áp dụng đủ dạng bài. Với Văn, nhiều học sinh học thuộc dàn ý mẫu nhưng không biết triển khai thành bài viết theo cách riêng. Việc “biết mà không dùng được” là biểu hiện của việc học chưa sâu – ghi nhớ chưa kỹ.
Trong bộ sách Đột Phá Tư Duy lớp 9, mỗi phần bài học đều có bài tập thực hành ngay sau phần lý thuyết, kèm gợi ý tư duy xử lý bài – giúp học sinh không chỉ học thuộc mà học để dùng. Nhiều bạn phản hồi rằng nhờ học theo cách này, các bạn tự tin làm bài kiểm tra trên lớp hơn hẳn – và sau đó bước vào luyện đề cũng nhẹ nhàng hơn nhiều.
4. Cố gắng “đi đường tắt” bằng cách học mẹo, học thuộc bài mẫu
Cuối cùng, một sai lầm quen thuộc của học sinh lớp 9 là tìm cách “học nhanh” bằng cách học thuộc các bài mẫu Văn, công thức giải Toán ngắn gọn, hoặc “mẹo giải nhanh đề thi”. Thực tế, một số mẹo có thể giúp làm nhanh hơn – nhưng nếu không hiểu bản chất thì khi đề thi thay đổi cấu trúc, học sinh dễ bị “sập bẫy”.
Với môn Văn, học thuộc bài mẫu dễ khiến bài viết thiếu cảm xúc, thiếu chiều sâu, khó đạt điểm cao. Với Toán, việc học công thức mà không hiểu vì sao lại dùng công thức đó sẽ làm học sinh không xoay sở được khi đề có yếu tố mới hoặc biến tấu.
Giải pháp là học từ cơ bản – rèn tư duy – rồi mới tăng tốc. Cách mà Đột Phá Tư Duy lớp 9 triển khai nội dung bám đúng hướng này: đi từ hiểu bài – nhớ sâu – luyện thực tế – rồi mới tổng ôn đề thi. Khi đã quen cách tư duy và biết làm chủ kiến thức, học sinh không cần mẹo vẫn có thể xử lý linh hoạt các câu hỏi từ cơ bản đến nâng cao.
